1402/4/6 - 10:52
نسخه چاپی
قرار شماره ۳ : باز تعریف نهاد امامت در عصر فضای مجازی
قراری نو ؛ سلسله قرارهای اندیشه‌ورزانه
میهمانان:
حجت الاسلام و المسلمین رضا حاج حسینی(مدیر دفتر مطالعات اسلامی و ارتباطات حوزوی مرکز ملّی فضای مجازی)
دکتر امیررضا باقرپورشیرازی(مدیر گروه مطالعات فرهنگی و اجتماعی پژوهشگاه فضای مجازی)
خلاصه ای از نشست:
مجری: عرض سلام و ادب محضر همه بزرگواران. با موضوع «بازتعریف نهاد امامت در عصر فضای مجازی» در خدمت شما هستیم. آقای حسینی! «بازتعریف نهاد امامت در عصر فضای مجازی»، اساساً چه ضرورتی دارد و چه مؤلفه‌هایی با این بازتعریف مرتبط است؟
حسینی: فضای مجازی در این سال‌ها و حتی از این سال‌ها به بعد، فضایی است که نهادهای مختلف جامعه را تحول می‌بخشد. هم مقبولیت در جامعۀ عصر فضای مجازی و هم کارآمدی امام‌جمعه در عصر فضای مجازی منوط به این است که امام‌جماعت خود را متناسب با آن فضا آماده کرده و نهاد امامت جمعه نیز متناسب با آن فضا تعریف شده و ساختارهایش تعبیه شده باشد.
مجری: آقای باقرپور! آیا واقعاً ما باید به عصر بودن این فضای مجازی قائل باشیم، مثل عصر اختراع آتش، عصر کشاورزی و صنعت و…؟
باقرپور: بالأخره اتفاقات و تحولاتی در جهان کنونی در حال وقوع است که از آن با تعابیر متفاوتی یاد می‌شود؛ تلقی ما در پژوهشگاه فضای مجازی این است که اولاً با تحولات گسترده و فراگیری روبه‌رو هستیم؛ ثانیاً، تحولات عمیق است، ثالثاً این تحولات شتابان‌اند! به نظر می‌آید که این تحولات ما را به دوره و عصر نوینی از تاریخ حیات بشر وارد کرده‌اند. برخی از نظریه‌پردازان معتقدند ما با جامعۀ سکویی روبه‌رو هستیم.
مجری: آقای حسینی! آیا ما به‌اجبار در این فضا هستیم یا می‌توانیم فعال هم باشیم و مقاصد نهاد امامت را هم پیش ببریم؟
حسینی: اصلی‌ترین آسیبی که در این فضا وجود دارد، آسیب حکمرانی و البته فرصت حکمرانی است. آسیب حکمرانی در زمانی است که حکمرانی به‌دست کفار باشد و فرصت حکمرانی زمانی است که حکمرانی به‌دست نظام اسلامی باشد. خیلی وقت‌ها در همین بسترها می‌توان کنشگری‌های بسیار مؤثری داشت.
باقرپور: معمولاً برای فضای مجازی چهار لایه در نظر می‌گیرند: زیرساخت، خدمات، محتوا و کاربر. به صِرف در اختیار گرفتن این سکوها و این لایه‌ها، حکمرانی دست نظام اسلامی نخواهد افتاد. امروزه نظریه‌پردازان از سرمایه‌داری پلتفرمی و از استعمار دیجیتال سخن می‌گویند. فضای مجازی و سکوها منطق خاص خودشان را دارند. شما باید آن منطق را از آنِ خودتان بکنید. درواقع سؤال اساسی این است که ما چگونه می‌توانیم در جامعۀ سکویی، خیل بنیادین نظام اسلامی و خیل عمومی نظام اسلامی را محقق کنیم؟
مجری: آقای باقرپور! مشخصاً مرکز ملی فضای مجازی یا سیاست‌گذاران دیگر چه راهکار و تدبیری برای آن در نظر دارند؟
باقرپور: به گمان من در فضای سیاست‌گذاری و حکمرانی فضای مجازی کشور، در شرایط بیم و امید هستیم؛ به نظر من، یکی از مهم‌ترین مصوبات شورای عالی فضای مجازی، سند راهبردی جمهوری اسلامی ایران در فضای مجازی است و به یک معنا بالاترین سند حکمرانی فضای مجازی کشور است. اگر نظام حکمرانی بخواهد از آنِ ما بشود و منطق ما را داشته باشد، باید روی میراث حکمی‌فلسفی و عرفانی که نماد اصلی‌اش حوزه است، سوار شود و لذا حوزه خیلی باید نقش‌آفرین باشد. یکی از کاستی‌ها و خلأهای جدی ما این است که نقش‌آفرینان و ذی‌ربطان، همه با هم هم‌دست نیستند و وحدت‌نظر و وحدت‌عمل ندارند.
حسینی: باید توجه داشت که مواجهۀ مبنامحور و ساختارمند با فضای مجازی دیده نمی‌شود. اینکه احساس کنیم شورای عالی فضای مجازی ایجاد شده تا مشکل فضای مجازی کشور را حل کند، اشتباه است؛ اصلاً فلسفۀ این شورا این نیست. قوۀ مجریه و قوۀ مقننه و قوۀ قضاییه و سپاه و… باید مشکل فضای مجازی را حل بکنند. درواقع شورای عالی تنها قرارگاهی برای هماهنگی است. سند هویت را در شورای عالی فضای مجازی تصویب کردیم و تقریباً همۀ جبهه انقلاب کاملاً سند هویت را قبول دارند؛ اما متأسفانه اجرا نمی‌شود.
مجری: آقای حسینی! اگر قرار باشد نهاد امامت جمعه بازتعریف بشود، ویژگی‌های این بازتعریف چیست؟
حسینی: یکی از فعالیت‌ها در بازتعریف نهاد امامت جمعه در عصر فضای مجازی شناختِ به‌روز ائمه جمعه از فضای مجازی است. از دیگر فعالیت‌های این است که جامعه خود را از کاربر مصرف‌کننده به کاربر کنشگر هدایت کنند. همچنین هدایت فکری نخبگان منطقه، به‌ویژه نخبگان عرصۀ فناوری دارای اهمیت است. فضای مجازی فرصتی است برای تأثیرگذاری‌های فرامنطقه‌ای. بخش دیگر هم فرصت حکمرانی است. حوزه مبانی و نظامات را به ما بدهد و ما مبتنی بر این نظام سکو تحویل می‌دهیم.
باقرپور: آنجا که مسئولیت متوجه حوزه و ائمه جمعه است، ارائۀ نرم‌افزار حکمرانی اسلامی است. سطح دیگر کنشگری، مشورت و مطالبه است.
مجری: آقای باقرپور! گیر ما الآن کجاست که نمی‌توانیم در فضای مجازی جریان‌سازی کنیم؟
باقرپور: ما فرصت‌های پرداختن به مبانی را از دست می‌دهیم بعد همیشه در مقطع حساس کنونی قرار می‌گیریم و می‌گوییم این بحث‌ها ما را متوقف نکند!
حسینی: بهترین سازوکارش همان پیشنهادی است که سال 97 به حضرت آقا تقدیم کردیم. در آن گزارش سه حوزه را مطرح کردیم: ١. مواجهۀ فعال در بسترهای کنونی؛ ٢. کنشگری تقلیدی. 3. مواجهۀ اصولی و مبتکرانه
کپی لینک کوتاه
مطالب مرتبط